بررسی جنسیتی نصوص دینی (آیات و روایات) حوز? خانواده (با رویکرد دینی ـ روانشناختی

در این تحقیق با بررسی جنسیتی متون دینی (قرآن و حدیث) در حوز? خانواده، آن ها را از جهت نوع خطاب مورد تحلیل و بررسی قرار داده و به بحث دربار? شباهت ها و تفاوت های آموزه های خطاب شده به زن و مرد پرداخته ایم. مسئل? اساسی در این پژوهش آن است که اسلام در هر یک از موضوع های مورد بحث، مسئولیت را برعهد? کدام جنس نهاده و چه وظایف و حقوقی را برای هر کدام از آن ها در نظر گرفته است؟ و چه نسبتی میان وظایف و مسئولیت های زن و مرد وجود دارد؟ و آیا در نوع مسئولیت ها تفاوتی وجود دارد یا نه؟ در این پژوهش این نکته بررسی می شود که به لحاظ آماری بحث تفاوت خطاب ها تا چه حد صحیح است و به لحاظ محتوایی اگر تفاوتی در این خطاب ها وجود دارد به چه دلیلی است و چه حکمتی دارد. روش تحقیق حاضر، این است که ابتدا اقدام به جمع آوری متون مربوطه نموده و برای این کار، کتاب «تحکیم خانواده از نگاه قرآن و حدیث» تألیف آیت الله محمدی ری شهری که مجموع? جامعی از روایات مربوط به خانواده است، محور قرار داده شده است و پس از طبقه بندی و ارائ? تعالیم گرد آوری شده بر اساس موضوع، نوع خطاب هم? تعالیم دینی مذکور مورد بررسی قرار گرفته و در آخر هر بحث به تحلیل نوع و فراوانی خطاب ها و بررسی تفاوت یا تشابه آن ها پراخته شده است. در این راستا خطاب ها به سه دست? زیر تقسیم شده-اند: 1ـ خطاب اختصاصی به مرد 2ـ خطاب اختصاصی به زن (در مسائل قبل از ازدواج خطاب به سرپرست و خانواد? دختر است) 3ـ خطاب مشترک. در تعالیم دینی اسلام، هم زنان به رعایت حقوق مردان توصیه شده اند و هم مردها به انجام تکالیفی در برابر همسر، ملزم گشته اند، البته با توجه به یافته ها و تعالیم ذکر شده، وظایف مرد در راستای تحکیم خانواده بیشتر و سخت تر از زن بوده و مسئولیت او در این زمینه بیشتر است. شایان توجه است که در برخی موارد زن و مرد به صورت مشترک به یک موضوع توصیه و یا از آن نهی شده اند. نکت? دیگر این است که درصورت وجود تفاوت در نوع خطاب ها، دلیل آن تفاوت در نقش زن و مرد در خانواده و تفاوت در روحیات آنان بوده است. بر اساس بررسی های انجام شده به این نتیجه رسیدیم که اسلام به هیچ وجه در حق هیچ گروهی اعم از زنان و مردان ظلم ننموده و به هرکدام از آنان با توجه به روحیات، استعداد و توانایی هایشان توصیه هایی متفاوت داشته است. این مسئله نشان? ریزبینی و دقت اسلام و داشتن شناخت کامل از انسان می باشد.